Wąwóz Świętej Królowej Jadwigi

 

Szczególnie rozpoznawalnym dla Sandomierza jest Wąwóz Świętej Królowej Jadwigi. Wąwóz znajduje się w południowo-zachodniej części miasta i łączy ulicę Królowej Jadwigi u wylotu z ulicą Staromiejską na górze. Swoją nazwę zawdzięcza królowej Jadwidze, która bywając w kościele świętego Jakubamiała przechadzać się po wąwozie. Jego długość wynosi 500 m, a wysokość przy wylocie około 10 m. Odcinek górny wąwozu posiada niewysokie i stosunkowo łagodne zbocza porośnięte drzewami i roślinnością krzewiastą. W miarę zbliżania się do środka ściany lessowe stają się coraz wyższe i urwiste. Można tu obserwować ciekawe zjawisko wyerodowania skały lessowej spomiędzy korzeni drzew, wobec czego systemy korzeniowe większości rosnących tu drzew są w dużej części odsłonięte. W wyniku silnej erozji, szczególnie po większych deszczach i ulewach materiał skalny na zboczach wąwozu obrywa się, czego przyczyny można upatrywać w zbyt słabym oparciu drzew w gruncie. W efekcie obrywów w ścianach powstają żleby, a u ich podnóży stożki usypiskowe. Następnie nagromadzony materiał jest spłukiwany dnem w dół wąwozu. Natomiast w dnie wskutek spływu wód z opadów atmosferycznych tworzą się kręte żłobiny. Ten wąwóz będący dawniej drogą przejezdną dziś udostępniony jest jedynie dla ruchu pieszego, co znacząco wpłynęło na jego formę. Po kilkudziesięciu latach wąwóz, który wcześniej przypominał głębocznicę nabrał nieco struktury V-kształtnej, co świadczy o gwałtowności procesów przeobrażeń krajobrazu na Wyżynie Sandomierskiej. Szczególnie po wielkich ulewach przeobrażenia te nabierają już nie ewolucyjnego, a wręcz rewolucyjnego charakteru, co Sandomierz miał okazję odczuć już wiele razy w swojej historii. Po deszczach dno wąwozu jest dość błotniste na co należy się przygotować planując tędy przechadzkę.